Nguồn gốc của Hoa sen và những công dụng của hoa sen trong cuộc sống

 Chúng ta thường thấy các cô gái chụp hình với một bó hoa sen cùng chiếc áo dài thướt tha, thấy qua các bức tranh hoa sen, qua những ao sen rực hồng trên những chiếc lá xanh mướt, nghe nhắc qua những món ăn như gỏi ngó sen, chè hạt sen,…Ngoài ra, hoa sen còn được xem như biểu tượng của đất nước Việt Nam. Vậy bạn có biết hoa sen là gì không? Nó mang ý nghĩa như thế nào? Có nguồn gốc từ đâu? Hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về hoa sen để hiểu hơn về loài hoa này nhé!

Tổng quan về Hoa sen

Thông tin cơ bản của hoa sen

Hoa sen (tiếng Phạn: padma; tiếng Nhật: renge) trong Phật giáo là biểu tượng của sự thuần khiết và sinh hóa hồn nhiên (svayambhu). Theo kinh Lalitavistara, phần tâm linh của con người thì vô nhiễm, giống như hoa sen mọc trong bùn mà không bị hôi tanh bởi bùn.

Đặc điểm cơ bản của hoa sen

Cây sen là loài thực vật thủy sinh.

Thân rễ có hình trụ, mọc thon dài và có gai tù mọc xung quanh thân.

Thân sen ngầm dạng củ sen, hình thuôn dài, ăn được. Rễ mọc từ củ sen, có nhiều nhánh. Cuốn lá có nhiều gai, phiến lá to tròn màu xanh mướt.

Lá sen vươn dài mọc lên trên mặt nước. Cuống lá dài, có gai nhỏ hơi tù. Phiến lá to hình khiên, đường kính toàn bộ lá tầm khoảng 60–70cm có gân toả thành hình tròn đẹp mắt.

Đài 3–5cm, và có màu lục.

Hoa sen nở rộ tỏa ra nhiều lớp cánh hoa tạo cảm giác chồng lớp đan xen. Hoa có nhiều mức độ màu từ hồng đậm đổ về trắng.

Quả sen hay chính là hạt sen chứa một hạt không nội nhũ, có hai lá mầm dày. Chồi mầm gồm 4 lá non gập vào phía trong.

Nguồn gốc ý nghĩa của hoa sen

Nguồn gốc của hoa sen

Cây sen là loài thực vật hạt trần xuất hiện và phát triển sớm trên mặt đất. Nguồn gốc và sự tích đặt tên hoa sen bắt đầu từ nước Ấn Độ vào khoảng 1979, sau đó lan rộng ra Trung Quốc và vùng lục địa Á — Úc.

Nhiều người nghĩ rằng hoa sen chỉ được trồng tại các vùng thuộc Châu Á. Nhưng sự thật loài hoa này xuất hiện ở khắp mọi nơi trên thế giới, ta có thể bắt gặp hình ảnh của sen ngay tại Châu Âu, Châu Mỹ,…Tuy nhiên, tại phương Tây, sen chủ yếu được dùng với mục đích trang trí và làm đẹp. Còn ở Việt Nam, cây sen được trồng và sử dụng toàn diện lấy cả củ, ngó, hoa, hạt,…

Tại nước ta, cây sen chủ yếu được trồng nhiều tại các tỉnh: Vĩnh Long, Trà Vinh, Đồng Tháp,…

Ý nghĩa của hoa sen

Chỉ duy nhất loài sen mới hội tụ đầy đủ trong mình ý nghĩa triết học – nhân sinh cao quý, là ý nghĩa về âm dương ngũ hành và sức vươn dậy của một ý chí sống mãnh liệt như dân tộc Việt.

Hoa sen từ lâu đã được biết tới là loài hoa thanh khiết có ý nghĩa truyền thống lâu đời ở phương Đông. Sen mọc và lớn lên giữa bùn lầy nhưng không hề vì bùn mà bị ô nhiễm, vấy bẩn. Chính vì đặc trưng này mà người đời hay ví kẻ quân tử với cốt cách của hoa sen, tồn tại giữa cuộc đời vạn biến nhưng đã vượt thoát khỏi dục vọng, tham lam để tỏa lên khí chất tốt đẹp.

Nhắc tới hoa sen người ta còn thường nghĩ đến sự thanh tịnh của chốn tâm linh. Đây là loài hoa của Phật, thường được dâng lên thờ cúng các đấng thần linh.

Ý nghĩa của hoa sen còn là biểu tượng của sự cao cả, yêu thương. Vì sống với Phật nên màu sen được ví như màu của đức hạnh, từ bi, trí tuệ. Đó còn là màu của sự thanh khiết nơi tâm hồn thể hiện những phẩm chất thánh thiện, tinh khôi nhất xuất phát từ lòng yêu thương, nhân ái, khoan dung và cao thượng của kiếp người.

Bên cạnh những ý nghĩa về mặt biểu tượng, tinh thần đó, hoa sen còn mang đến những công dụng tuyệt vời cho sức khỏe con người. Một số công dụng có thể kể ra như: hạt sen làm dịu dạ dày, tâm sen giúp chữa mất ngủ, củ sen hỗ trợ làm giảm đường huyết và cholesterol, trà hoa sen giúp trị mụn, đẹp da,…

Hoa Sen là loài hoa mộc mạc, bình dị nhưng lại rất thanh cao, thiêng liêng… Đây là quốc hoa của người Việt vì nó tượng trưng cho tính cách và văn hóa dân tộc: kín đáo, dịu dàng, thanh tao. Người ta thường nói:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

Chỉ một câu nói đơn giản thôi đã làm toát lên vẻ đẹp vẻ thanh cao của hoa sen. Nhưng hoa sen đâu chỉ đẹp không nó còn mang một ý nghĩa sâu sắc nữa.

Phân loại hoa sen tại Việt Nam

Hoa sen hồng

Sen (tên khoa học: Nelumbo nucifera), còn gọi là là sen hồng, là một loài thực vật thuỷ sinh thân thảo sống lâu năm thuộc chi sen.

Sen hồng là một loại cây thủy sinh sống lâu năm, thường phát triển ở nơi có nhiều nước. Trong thời kỳ cổ đại nó đã từng là loại cây mọc phổ biến dọc theo bờ sông Nin ở Ai Cập. Nó cũng có thể là loài cây bản địa ở khu vực Đông Dương. Năm 1787, lần đầu tiên nó được đưa tới Tây Âu. Ngày nay, nó là hiếm hoặc đã tuyệt chủng tại châu Phi nhưng lại phát triển mạnh ở miền nam châu Á và Australia. Hoa sen hồng là quốc hoa của Việt Nam và Ấn Độ.

Hoa sen hồng: Đây là hoa sen tối cao và được coi là hoa sen đích thực của Đức Phật.

Hoa sen hồng: Hoa sen này tượng trưng cho trái tim và ý nghĩa của nó có liên quan đến tình yêu và từ bi. Hoa sen cũng chính là biểu tượng của sự hoàn hảo, thuần khiết, tượng trưng cho bản chất nguyên nguyên thủy của trái tim.

Hoa sen trắng

Sen trắng, tên khoa học Nelumbo lutea, còn gọi là sen Mỹ hay sen vàng, là một loài thực vật có hoa trong họ Sen.

Mỗi khi nói đến phật giáo, mọi người thường liên tưởng đến một loài hoa bình dị, thanh cao và thoát tục sống trong ao hồ, đó chính là Hoa Sen. Và Hoa Sen Trắng là loài hoa thật dễ thương và mang đầy giá trị minh triết phật giáo đối với nhân sinh, như hai câu thơ mộc mạc, thắm đượm triết lý trong nhân cách sống cao thượng của đạo làm người:

Sống đời đức hạnh thanh cao

Như hoa sen trắng đẹp màu yêu thương!

Hoa sen trắng bình dị, thanh cao, thuần khiết và mang trong đó phong thái tôn nghiêm và tươi thắm. Nhìn hoa sen trắng lay động trong nắng mai, màu trắng của hoa mang đến cho người sự nhẹ nhàng, thanh thoát, cùng với dáng vẻ khoan thai, bình yên. Vào những mùa trăng, ánh sáng lung linh của ánh trăng vàng đã tô điểm cho cánh hoa sen trắng sáng ngời một vẻ đẹp giải thoát đầy an lạc giữa muôn vì sao lấp lánh trên bầu trời xa thẳm.

Hoa sen xanh

Hoa sen xanh là biểu tượng của tự do, bình đẳng, bác ái. Là biểu tượng tối tôn của tinh thần nhân bản, đạo làm người, sự kiên trung bất khuất và là sự thuần hóa của linh hồn đối với cảm xúc.

Hoa sen xanh thực chất là hoa sen trắng, vốn có màu hồng nhưng rất nhạt, phần cánh dưới của nó có màu trắng, phần ngọn thì có màu hồng rất nhạt

Hoa sen xanh là biểu tượng của tự do, bình đẳng, bác ái

Là hình ảnh trực quan của sự trong sạch, thanh cao, thoát tục, sức mạnh chiến thắng ham muốn, si mê, lầm lũi,…

Là hoa của tất cả các loài hoa, tính con người trong con người, là sự thuần hóa của linh hồn đối với cảm xúc

Là biểu tượng tối tôn của tin thần nhân bản, đạo làm người, sự kiên trung bất khuất,…

Là một ví vụ rõ ràng nhất, sáng tỏ nhất cho cảnh giới duyên dung bất sinh cùng bất diệt,…

Công dụng của hoa sen đối với đời sống

Giảm cholesterol: trà lá sen và trà hoa sen rất tốt cho việc giảm lượng cholesterol trong máu thông qua việc ngăn chặn hấp thu chất béo.

Kiểm soát đường huyết: lá sen giúp lượng đường trong máu được điều hòa ở mức ổn định, chống tăng đường huyết và rối loạn lipid máu người bệnh tiểu đường.

Giảm mỡ trong máu: lá sen chứa nhiều chất có tác dụng loại bỏ bớt lượng mỡ trong máu như tanin, alcaloid, nuciferin, vitamin C, các axit citric, tartric, succinic…

Giảm căng thẳng: mỗi ngày uống vài tách trà hoa sen là một trong những cách tốt nhất giúp bạn thư giãn, an thần, hết lo lắng và đem lại cảm giác yên bình.

Chống ợ chua: trà lá sen và trà hoa sen làm giảm axit trong dạ dày khi lượng axit tăng cao, giúp mau lành các vết loét trong dạ dày.

Hạ huyết áp: thay vì dùng thuốc hạ huyết áp, bạn nên dùng trà lá sen sẽ thấy hiệu quả và an toàn hơn.

Cải thiện khả năng sinh sản: dùng trà sen thường xuyên giúp phái mạnh chữa chứng xuất tinh sớm, và phái đẹp sẽ thấy những ngày “đèn đỏ” không còn là nỗi ám ảnh mà trở nên nhẹ nhàng hơn. Phụ nữ đang trong thời kỳ kinh nguyệt hoặc mang thai tạm ngưng uống trà lá sen sẽ tốt hơn.

Giải nhiệt: theo y học Trung Hoa, trà sen giúp giải nhiệt và trị các bệnh mùa hè, làm mát các cơ quan nội tạng.

Làm đẹp da: theo quan điểm y học Ayurvedic của người Ấn (hệ thống sử dụng nguyên lý vốn có của tự nhiên để giúp ích cho việc duy trì sức khỏe của con người), hoa sen được nghiền thành bột nhão, đắp lên da có tác dụng nuôi dưỡng, tái tạo tế bào da làm làn da luôn trẻ trung, mịn màng. Tinh dầu hoa sen làm cho cơ thể sản xuất melanin nhiều hơn, giúp bảo vệ da khỏi tác hại tia nắng mặt trời.

Ngừa ung thư: hoa sen có chứa lượng lớn vitamin C là một chất chống oxy hóa mạnh giúp cơ thể ngăn ngừa ung thư và các bệnh nguy hiểm khác như: tim mạch, đột quỵ.

Chữa thiếu máu: cánh hoa sen chứa nhiều thành phần rất công hiệu trong việc tái tạo tế bào máu. Do đó dùng hoa sen làm thuốc, làm thực phẩm chữa thiếu máu hữu hiệu.

Xương chắc khỏe: phốt pho trong hoa sen là yếu tốt quan trọng giúp xương chắc khỏe, chống loãng xương đối với người lớn tuổi.

Ngừa bệnh tim: lá sen chứa chất chống oxy hóa làm tăng lưu lượng máu đến tim và giảm huyết áp.

Chống viêm: trà lá sen là dược liệu tuyệt vời chống viêm, mẩn đỏ, sưng, đau. Khi bị thương, bạn có thể dùng một nhúm trà lá sen cầm máu rất hiệu quả.

Thanh Tâm